Vatican News

Bài giảng của Đức Thánh Cha

Anh chị em thân mến,

Khi cử hành Năm Thánh của các Nhóm làm việc Thượng Hội Đồng và các Cơ quan Tham gia, chúng ta được mời gọi chiêm ngắm và khám phá lại mầu nhiệm của Hội Thánh, vốn không chỉ là một tổ chức tôn giáo đơn thuần, cũng không đồng nhất với hàng phẩm trật hay các cơ cấu của mình. Hội Thánh, như Công đồng Vaticanô II đã nhắc nhớ, là dấu chỉ hữu hình của sự hiệp nhất giữa Thiên Chúa và nhân loại; là công trình của Thiên Chúa quy tụ chúng ta vào một gia đình duy nhất của những anh chị em, để chúng ta trở nên Dân của Người: một dân gồm những người con được yêu thương, cùng liên kết trong vòng tay duy nhất của tình yêu Thiên Chúa.

Khi chiêm ngắm mầu nhiệm hiệp thông trong Hội Thánh – được Chúa Thánh Thần sinh ra và gìn giữ – chúng ta cũng có thể hiểu ý nghĩa của các Nhóm làm việc Thượng Hội Đồng và các Cơ quan Tham gia. Chúng diễn tả điều đang diễn ra trong lòng Hội Thánh, nơi mà các mối tương quan không tuân theo logic quyền lực, nhưng theo logic của tình yêu. Logic thứ nhất – như Đức Thánh Cha Phanxicô luôn nhắc – là logic “thế gian”, còn trong cộng đoàn Kitô hữu, điều đứng hàng đầu là đời sống thiêng liêng, giúp ta nhận ra rằng tất cả đều là con cái Thiên Chúa, là anh chị em với nhau, được mời gọi phục vụ lẫn nhau.

Quy luật tối thượng trong Hội Thánh là tình yêu: không ai được gọi để thống trị, nhưng tất cả được mời gọi để phục vụ; không ai được áp đặt ý kiến riêng, nhưng tất cả phải lắng nghe nhau; không ai bị loại trừ, nhưng tất cả đều được mời gọi tham gia; không ai sở hữu trọn vẹn chân lý, nhưng tất cả phải khiêm tốn cùng nhau tìm kiếm chân lý ấy.

Chính từ “cùng nhau” diễn tả ơn gọi hiệp thông trong Hội Thánh. Đức Thánh Cha Phanxicô cũng đã nhắc lại điều này trong Sứ điệp Mùa Chay trước:

“Cùng nhau bước đi, sống tinh thần hiệp hành, đó chính là ơn gọi của Hội Thánh. Các Kitô hữu được mời gọi tiến bước cùng nhau, chứ không phải là những lữ khách đơn độc. Thánh Thần thúc đẩy chúng ta ra khỏi chính mình để hướng đến Thiên Chúa và anh chị em, chứ không để chúng ta khép kín trong bản thân. Bước đi cùng nhau có nghĩa là trở thành người dệt nên sự hiệp nhất, bắt đầu từ phẩm giá chung là con cái Thiên Chúa.”
(Phanxicô, Sứ điệp Mùa Chay, 25.2.2025)

“Cùng nhau bước đi” – Dường như đó cũng là điều mà hai nhân vật trong dụ ngôn Tin Mừng hôm nay thực hiện: người Pharisêu và người thu thuế đều lên Đền Thờ cầu nguyện. Chúng ta có thể nói rằng họ “cùng nhau lên” hay ít nhất hiện diện cùng nhau trong nơi thánh; thế nhưng, họ vẫn bị chia rẽ, giữa họ không có bất kỳ sự hiệp thông nào. Cả hai cùng đi một con đường, nhưng không thật sự bước đi cùng nhau; cả hai cùng ở trong Đền Thờ, nhưng một người chiếm chỗ đầu còn người kia đứng ở cuối; cả hai cùng cầu nguyện với Cha, nhưng không phải như những người anh em, chẳng chia sẻ điều gì với nhau.

Nguyên nhân chủ yếu nằm ở thái độ của người Pharisêu. Lời cầu nguyện của ông, thoạt nhìn hướng về Thiên Chúa, thực ra chỉ là tấm gương phản chiếu bản thân: ông tự biện minh, tự ca ngợi mình. Thánh Augustinô nói: “Ông lên Đền Thờ để cầu nguyện, nhưng không muốn cầu nguyện với Thiên Chúa, mà chỉ muốn ca tụng chính mình” (Bài giảng 115,2). Ông tự cho mình là tốt hơn người khác, khinh miệt và nhìn họ từ trên xuống. Ông bị ám ảnh bởi cái tôi của mình và vì thế, khép kín trong vòng xoáy của chính mình, không còn tương quan với Thiên Chúa hay tha nhân.

Anh chị em thân mến, điều ấy cũng có thể xảy ra trong cộng đoàn Kitô hữu: khi “tôi” lấn át “chúng ta”, sinh ra chủ nghĩa cá nhân ngăn cản mối tương quan huynh đệ; khi sự tự mãn như người Pharisêu đối với người thu thuế tạo nên chia rẽ và biến cộng đoàn thành nơi phán xét, loại trừ; khi người ta lợi dụng vai trò của mình để áp đặt quyền lực, chiếm chỗ cho bản thân.

Trái lại, chúng ta phải nhìn về người thu thuế. Với lòng khiêm tốn của ông, Hội Thánh cũng được mời gọi nhận biết mình cần đến Thiên Chúa và cần đến nhau, tập luyện trong tình yêu huynh đệ, trong việc lắng nghe nhau, trong niềm vui được cùng nhau tiến bước, vì “Đức Kitô thuộc về những ai có lòng khiêm nhường, chứ không thuộc về những ai tự nâng mình lên trên đoàn chiên” (Thánh Clêmentê Roma, Thư gửi tín hữu Côrintô, chương XVI).

Nhóm làm việc Thượng hội đồng và các Cơ quan Tham gia chính là hình ảnh của Hội Thánh sống trong sự hiệp thông. Hôm nay, tôi muốn khích lệ anh chị em: trong việc lắng nghe Thánh Thần, trong đối thoại, tình huynh đệ và lòng can đảm nói thật, giúp chúng ta hiểu rằng trong Hội Thánh, trước mọi khác biệt, chúng ta được mời gọi cùng nhau tiến bước trong hành trình tìm kiếm Thiên Chúa, để mặc lấy tâm tình của Đức Kitô. Xin Chúa Thánh Thần giúp chúng ta mở rộng không gian Hội Thánh, để tại đây trở nên nơi hiệp hành và hiếu khách.

Điều này sẽ giúp chúng ta tin tưởng và can đảm ở trong những căng thẳng vốn hiện hữu trong đời sống Hội Thánh – giữa hiệp nhất và đa dạng, truyền thống và đổi mới, thẩm quyền và tham gia – để Thánh Thần biến đổi chúng, để làm cho chúng không trở thành đối lập ý thức hệ hay chia rẽ gây hại. Không phải bằng cách loại trừ cái này để giữ cái kia, nhưng bằng cách để Thánh Thần làm cho chúng trở nên phong nhiêu, được hài hòa và hướng tới sự phân định chung. Như anh chị em biết rõ, phân định trong Hội Thánh đòi hỏi “tự do nội tâm, khiêm tốn, cầu nguyện, tin tưởng lẫn nhau, cởi mở với điều mới mẻ và phó thác cho thánh ý Thiên Chúa. Nó không bao giờ là sự khẳng định quan điểm cá nhân hay phe nhóm, cũng không chỉ là tổng hợp các ý kiến cá nhân.” (Văn kiện kết thúc, 26.10.2024, số 82). Là Giáo Hội hiệp hành, chúng ta được mời gọi nhận ra rằng chân lý không phải là điều ta sở hữu, nhưng là điều chúng ta cùng nhau tìm kiếm, được hướng dẫn bởi con tim thao thức và say mê Tình Yêu.

Anh chị em rất thân mến, chúng ta phải mơ ước và xây dựng một Hội Thánh khiêm tốn: một Hội Thánh không ưỡng mình kiêu hãnh như người Pharisêu, nhưng cúi mình xuống để rửa chân cho nhân loại; một Giáo Hội không phán xét như người Pharisêu với người thu thuế, nhưng trở thành mái nhà hiếu khách cho mọi người; một Giáo Hội không khép kín trong chính mình, nhưng luôn lắng nghe Thiên Chúa để có thể lắng nghe hết thảy mọi người. Chúng ta hãy cùng nhau xây dựng một Giáo Hội hoàn toàn hiệp hành, hoàn toàn phục vụ, hoàn toàn được quy hướng về Đức Kitô, để từ đó dấn thân phục vụ thế giới.

Tôi nguyện xin sự cầu bầu của Đức Trinh Nữ Maria qua những lời của Tôi tớ Chúa, cha Tonino Bello, cho anh chị em, cho tất cả chúng ta và toàn thể Giáo Hội khắp nơi:

“Lạy Đức Maria, người phụ nữ của hiệp thông, xin khơi dậy trong các Giáo hội của chúng con niềm khao khát hiệp nhất… Xin giúp các Giáo hội vượt qua những chia rẽ nội bộ. Xin can thiệp khi trong lòng họ có sự len lỏi của bóng ma bất hòa. Xin dập tắt ngọn lửa của bè phái. Xin hàn gắn những tranh chấp tương tàn. Xin xoa dịu các ganh đua. Xin ngăn họ lại khi họ muốn tách mình ra, quên mất việc quy tụ quanh những dự án chung.” (Maria, Người Phụ nữ của thời đại chúng ta, Cinisello Balsamo, 1993, tr. 99).

Xin Chúa ban cho chúng ta ân sủng này: được bén rễ sâu trong tình yêu của Thiên Chúa để sống hiệp thông với nhau, và – với tư cách là Hội Thánh – trở nên chứng nhân của sự hiệp nhất và của tình yêu.

Nguồn: vaticannews.va