Bạn thân mến, trong hành trình giao tiếp, lắng nghe không chỉ là một khả năng mà còn là một nghệ thuật. Khi ta dành trọn sự chú tâm cho tiếng nói của người khác, ta mang theo mình tấm lòng kính trọng và ý thức trách nhiệm. Ngược lại, vội vàng bày tỏ quan điểm cá nhân như cơn gió cuốn ngang câu chuyện, khiến tâm hồn đối phương chưa kịp mở lòng đã bị át tiếng. Lắng nghe trước khi nói là tấm gương phản chiếu sự tôn trọng và bao dung trong mỗi con người.
Giống như người thợ khắc đá, trước khi chạm trổ phải khảo sát bề mặt, đo đạc từng thớ vân; lắng nghe cũng đòi hỏi ta vận dụng mọi giác quan để dò tìm ý tưởng, cảm xúc và giá trị ẩn sâu trong lời nói. Trong im lặng, ta nhìn thấy động lực, nỗi niềm và cả những ngụ ý chưa thành lời. Phân tích kỹ càng trước khi diễn giải chính là cách ta trả lại cho câu chuyện sự nguyên vẹn vốn có, thay vì áp đặt tiếng nói riêng lên từng mảnh ghép mong manh.
Trước hết, hãy hỏi và xác nhận: “Ý anh/chị là…?”, “Anh/chị có thể giải thích thêm không?” – những câu hỏi nhẹ nhàng ấy sẽ mở ra con đường thấu hiểu. Việc làm rõ quan điểm của người khác không chỉ giúp ta nắm chính xác bản chất vấn đề, mà còn nuôi dưỡng niềm tin và vun vén mối liên kết. Chính khi đã hiểu rõ, ta mới có thể đóng góp ý kiến mang tính xây dựng thay vì vô tình đặt dấu chấm hết cho cuộc đối thoại.
Lắng nghe sâu sắc còn là phép thử của lòng kiên nhẫn và sự khiêm tốn. Nó đòi hỏi ta gác lại cái tôi, cho phép mình bị “chệch nhịp” với dòng suy nghĩ ban đầu. Khi vượt qua được ranh giới của bản ngã, ta khám phá được kho tàng tư duy phong phú và bồi đắp nên những giải pháp kết tinh từ nhiều góc nhìn. Hãy để mỗi cuộc trò chuyện là một buổi dạ tiệc tinh thần, nơi món chính không phải là lời nói của bạn, mà là sự hòa quyện của những tiếng lòng. Lắng nghe trước khi nói chính là lẽ sống sâu sắc, nơi giá trị chân thành và tôn trọng được tỏa sáng trong từng nhịp đập của giao cảm con người.
Lm. Anmai, SCsR
