Hình ảnh của ngài nổi bật với phong cách rất riêng của một cha xứ làng quê chân chất, tay cầm chiếc cặp cũ, chân đi giày chỉnh hình, ngài không ngại đi bôn ba khắp thế giới. Ngài vui vẻ khi gặp giáo dân nhưng lại khó chịu trước kiểu cách rườm rà của các chức sắc Giáo triều.
Đơn sơ là nét đặc trưng rõ rệt nhất trong phong cách của Jorge Mario Bergoglio. Với một số người, việc từ bỏ gần như hoàn toàn các dấu hiệu quyền lực làm nhạt đi tính thiêng liêng của chức vụ giáo hoàng. Họ nghỉ rằng một giáo hoàng không thể là người bình thường trong cách ăn mặc và thói quen sinh hoạt. Nhưng nhiều người khác lại trân trọng hình ảnh người đại diện Chúa Kitô không mang nét thần thánh siêu nhiên.
Nhiều người thấy ngài có nét giống Đức Gioan XXIII (1958 -1963): thân hình hơi đẫy đà, khuôn mặt biểu cảm với chiếc mũi to và miệng rộng. Cả hai đều ở vùng Piemonte, nơi giáp ranh dãy núi Alpes. Cả hai mang hình ảnh của một linh mục làng quê giản dị: áo lễ đơn sơ, không màng đến cung cách triều đình.
Một phong cách giản dị gần gũi
Từ đầu triều, ngài đã tạo ấn tượng với lối sống giản dị không bám dính. Ngài không mặc chiếc áo choàng đỏ ngắn viền lông chồn, không mang đôi giày da đỏ mịn và những dấu hiệu trang trọng khác. Ngài chỉ mặc chiếc áo chùng trắng đơn sơ, đôi khi không mấy thẳng thớm, với dây thắt lưng trắng bằng lụa ánh. Theo truyền thống, biểu tượng giáo hoàng được thêu trên dây thắt lưng, ngay trước phần tua. Nhưng ngài bỏ truyền thống đó. Ngài luôn đeo cây thánh giá kim loại đơn sơ của ngài khi ngài làm Tổng giám mục Buenos Aires. Chiếc nhẫn trên tay phải là chiếc nhẫn mục tử bằng bạc mạ vàng đơn sơ.
Ngài vẫn đeo cây thánh giá bằng kim loại giản dị món quà từ thời ngài còn làm Tổng Giám mục Buenos Aires và mang chiếc nhẫn mục tử bằng bạc mạ vàng với thiết kế đơn sơ. Flickr/Republic of Korea/Flickr/CC BY-SA 2.0
Với một số người, ngài là biểu tượng của xu hướng thoải mái và ẩn danh trước những chuẩn mực hình thức. Dù không chủ ý, ngài vẫn trở thành “người tạo xu hướng” như bức ảnh ghép nổi bật năm 2023 cho thấy ngài mặc áo phao của Balenciaga.
Khác với các vị tiền nhiệm, gần như không bao giờ ngài xuất hiện với y phục dân sự hay linh mục, trừ một lần hiếm hoi khoảng 10 ngày trước khi ngài qua đời, ngài mặc áo tay dài trắng, khoác chiếc poncho ngồi xe lăn đến Quảng trường Thánh Phêrô xem công nhân đang sửa chữa Đền thờ Thánh Phêrô. Ngài không dùng đồng hồ đắt tiền, ngài mang chiếc đồng hồ Thụy Sĩ Swatch trị giá 50 quan. Năm 2015, ngài gây chú ý khi ngài đi thay tròng kính ở một tiệm kính gần Vatican. Ngài nói với người sửa kính: “Tôi không thay gọng, tôi chỉ thay tròng, tôi không muốn phí phạm.”
Từ mũ sombrero rộng vành đến mũ lông vũ
Tuy đơn giản trong sinh hoạt bình thường, nhưng ngài không ngại khoác những món quà truyền thống của các nền văn hóa khác nhau. Khăn hoa, kimono, poncho len, mũ vành sombrero, nón Peru, áo lễ in hình báo, mũ chóp cao hay cả vương miện lông chim ngài đều từng mặc qua trong tinh thần cởi mở vui vẻ. Trong các chuyến tông du hoặc khi tiếp các phái đoàn tại Vatican, ngài thường nhận được quà tặng mang đậm bản sắc dân tộc, và sẵn sàng mặc thử ngay.
Phẩm phục phụng vụ đơn giản
Sự giản dị này cũng thể hiện trong áo lễ. Sau Đức Bênêđictô XVI người yêu thích phong cách baroque đậm chất Bavaria, Đức Phanxicô gần như chỉ mặc các áo lễ trơn, rộng, không thêu hoa văn quý giá. Ngài khoác thêm dây pallium bằng len trắng với thánh giá đen biểu tượng riêng của các Tổng Giám mục.
Dù vậy, ngài không ngại mặc các bộ áo độc đáo của các nhà may nhỏ như xưởng Arte Grossé ở Bruges (Bỉ), dòng nữ Praharuthai ở Bangkok, hay Học viện may mặc Fask ở Marseille. Vào những ngày chúa nhật ‘gaudete’ của Mùa Vọng hay Mùa Chay, ngài mặc áo lễ hồng.
Chiếc gậy mục tử
Từ khi làm giáo hoàng, Đức Phanxicô thường dùng gậy mục tử đơn sơ, một cây thánh giá bằng gỗ. Nhưng ngài cũng dùng cây gậy thánh giá bạc của Đức Phaolô VI. Từ tháng 11 năm 2013, ngài có cây gậy mục tử riêng Crux gloriosa của nghệ nhân kim hoàn Maurizio Lauri ở khu Trastevere, Rôma làm. Một phái đoàn thuộc “Nhóm nghiên cứu kim loại đạo đức” tặng ngài món quà này. Chiếc gậy này mang dấu ấn cá nhân của ngài, được làm từ các vật liệu “có đạo đức” như gỗ, đồng và bạc biểu tượng cô đọng của ơn cứu độ, cái chết và sự sống lại của Đức Kitô. Tính đến nay, ngài đã dùng khoảng 20 cây gậy khác nhau trong những dịp khác nhau, trong đó có một cây được ngài tặng cho Thượng Hội đồng Giám mục về giới trẻ năm 2018. Một số người theo xu hướng truyền thống chỉ trích cây gậy này, gọi đó là “gậy chạc” mang tính ngoại giáo, không khác gì trong truyện Harry Potter.
Không dùng xe sang
Sự đơn giản của ngài cũng được thấy trong phương tiện di chuyển. Ngài không dùng xe limousine Mercedes 600 SEL đời 1965 như Đức Phaolô VI hay Gioan Phaolô II. Ngài chọn những chiếc xe bình dân như Ford Focus, Fiat 500L, năm 2013 ngài còn đi chiếc Renault 4 trắng cũ kỹ của một linh mục Ý tặng. Khi đến thủ đô Asuncion của Paraguay năm 2015, ngài dùng lại chiếc Peugeot 405 SR – quà tặng Đức Gioan-Phaolô II năm năm 1988 cho Đức Gioan Phaolô II. Từ năm 2023, Vatican bắt đầu dùng xe điện để bảo vệ môi trường.
Nguồn: phanxico.vn
