Năm Thánh 2025 đang diễn ra sôi động trên toàn thế giới, với hàng triệu tín hữu Công giáo từ mọi nơi biến về các địa điểm thiêng liêng, từ Mạ đến Lộ Đức, từ Fatima đến Santiago de Compostela, để tìm kiếm sự đổi mới tâm linh và củng cố đức tin. Giữa dònghát, một câu hỏi vang lên đầy ý nghĩa: Gia đình bạn đã từng hành hương cùng nhau chưa? Hành hương gia đình không chỉ là một chuyến đi mà là một hành trình đức tin sâu sắc, nơi mọi thành viên – từ ông bà, cha mẹ đến con trẻ – cùng nhau bước đi trong tình yêu của Thiên Chúa, chia sẻ những khoảnh khắc tinh thiêng và vun bồi nền chắc cho đời sống gia đình. Trong bối cảnh Năm Thánh Hy Vọng, lời mời này trở nên cấp thiết bị bao giờ hết, cung cấp chúng ta ra khỏi nhịp sống sung sướng nhật nhật để tìm về nguồn đức tin, để khám phá ý nghĩa của việc “thành hương” – không chỉ đến những nơi thánh mà còn đến chính trái tim của nhau.
Hãy tưởng tượng gia đình bạn như một con thuyền nhỏ giữa đại dương cuộc đời. Con thuyền ấy đôi khi bị sóng gió của công việc, trách nhiệm, và những lo toan thường nhật làm chao đảo. Hành hương gia đình là lúc con thuyền ấy tạm dừng lại, neo đậu vào bến của đức tin, nơi mọi người cùng nhau nhìn lên ngọn hải đăng là Thiên Chúa, tìm lại hướng đi và sức mạnh để tiếp tục hành trình. Tin Mừng Gio-an 15,12-17, nơi Chúa Giê-su dạy: “Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em,” là ánh sáng dẫn đường cho hành trình ấy. Hành hương không chỉ là việc đến một địa điểm thánh, mà là cách cơ hội để gia đình sống lời Chúa, yêu thương nhau sâu sắc hơn, và cùng nhau kín múc niềm tin hy vọng từ tận là nguồn mạch mọi hy vọng.
Trong cuộc sống tiếp tục, thời gian dành cho gia đình thường bị thu hẹp bởi những bận rộn của công việc, học hành và hoạt động xã hội. Cha mẹ bận rộn với công việc, con cái bị cuốn vào trường lớp và mạng xã hội, còn ông bà đôi khi cảm thấy lạc lõng trong chính ngôi nhà mình. Hành hương gia đình mở ra một không gian hoàn toàn khác – một không gian tĩnh lặng, chậm rãi, và tràn đầy chiều sâu thiêng liêng. Đây không phải là một chuyến du lịch thông thường, nơi ta tìm kiếm sự thoải mái hay giải trí, mà là một hành trình nội tâm, nơi mọi thành viên cùng nhau hướng về Thiên Chúa, cầu nguyện, suy tư, và chia sẻ những khoảnh khắc làm nên ý nghĩa cuộc sống.
Hãy nghĩ đến một gia đình nhỏ ở vùng quê Việt Nam, quyết định hành hương đến thần thánh Đức Mẹ La Vang trong Năm Thánh 2025. Cha mẹ, ông bà, và hai con con nhỏ cùng lên xe, mang theo chuỗi Mân Côi và một cuốn Kinh Thánh nhỏ. Trên đường đi, họ hát thánh ca, kể cho nhau nghe câu chuyện về Đức Mẹ hiện ra ở La Vang, và chia sẻ những lời cầu nguyện riêng của mình. Ôn con út, mới 8 tuổi, tò mò: “Tại sao chúng ta phải đi xa để cầu nguyện?” Người cha đáp trả lời: “Con ơi, hành hương là cách chúng ta đi tìm Chúa, nhưng cũng là cách chúng ta tìm thấy nhau.” Khi đến nơi, cả gia đình quỳ trước tượng Đức Mẹ, leo nến, cùng cầu nguyện cho sức khỏe của ông bà, cho sự bình an của gia đình. Giờ giải quyết, dù giản dị, đã trở thành một kỷ niệm thiêng, khắc sâu trong trái tim mỗi người, đặc biệt là những đứa trẻ, giúp chúng tôi cảm nhận rằng đức tin không chỉ là những giờ lễ nhà thờ, mà là một hành trình sống động, có thể bước đi cùng cả gia đình.
Hành hương gia đình, như Đức Giáo Hoàng Francis từng nói trong Tông huấn Christus Vivit (số 127), là cơ hội để chúng ta “không vấp ngã, biết đứng dậy và tiếp tục bước đi.” Trong Năm Thánh Hy Vọng, hành trình này mang một ý nghĩa đặc biệt: nó không chỉ là công việc đến một địa điểm thánh, mà là lần để gia đình củng cố niềm tin hy vọng vào Thiên Chúa, vào nhau, và vào chính cuộc sống. Hành hương giúp cha mẹ cầu nguyện cho con cái, để con cái họ lớn lên trong đức tin; giúp vợ nhìn lại quá trình hôn nhân, nhận ra rằng tình yêu của họ được xây dựng trên tình yêu của Chúa; và giúp con trẻ cảm nhận rằng đức tin là một phần sống động của đời sống gia đình, không chỉ là những nghi thức khô khan.
Điều làm nên sự khác biệt giữa hành hương và một chuyến đi chơi thông thường chính là ý hướng tâm linh. Hành hương không chỉ là công việc đi đến một nơi thiêng liêng mà là một hành động bắt đầu từ trong lòng. Đó có thể là một lời tạ ơn Chúa vì những ơn lành gia đình được nhận, một lời cầu xin cho sự bình an, hoặc đơn giản là khát khao được gần hơn với Thiên Chúa. Hãy hình dung ý hướng tâm linh như một chiếc bánh la bàn: nó không chỉ giúp con thuyền gia đình bạn định hướng giữa đại dương cuộc đời mà còn giữ cho mọi người tập trung vào mục đích thiêng liêng của chuyến đi.
Trước khi bắt đầu hành động, các gia đình nên dành thời gian để chuẩn bị tâm linh. Một buổi cầu nguyện tại nhà, nơi mọi người cùng đọc một đoạn Kinh Thánh, suy ngẫm như lời Chúa Giê-su trong Ga 15,12-17, và chia sẻ lý do tại sao gia đình muốn hành hương, sẽ giúp mọi thành viên hiểu được ý nghĩa của chuyến đi. Ví dụ, một gia đình ở Hà Nội chuẩn bị hành hương đến Nhà thờ Lớn trong Năm Thánh. Trước khi đi, họ ngồi lại, đọc câu chuyện về Đức Mẹ hiện ra ở Fatima, và mỗi người viết một lời nguyện riêng: người mẹ cầu xin sức khỏe cho cả nhà, người cha cầu cho công việc ổn định, còn trẻ con nhỏ viết: “Con xin Chúa giúp con học tốt hơn.” Ngày cầu nguyện ấy không chỉ giúp họ gắn kết mà còn biến chuyến hành hương hương thành một hành trình thiêng liêng, nơi cả gia đình cùng hướng về Chúa.
Ý hướng tâm linh cũng giúp trẻ em cảm nhận rằng hành hương không chỉ là một chuyến đi xa, mà là một cách để gặp gỡ Chúa. Cha mẹ có thể giải thích: “Chúng ta ta đi để cảm ơn Chúa, để xin Ngài dẫn đường cho gia đình mình.” Điều này giống như trồng một hạt giống đức tin vào lòng con trẻ, để chúng lớn lên với nhận thức rằng Thiên Chúa luôn đồng hành với gia đình, như Ngài đã đồng hành với dân Ít-ra-en qua sa mạc (Xh 13,21-22).
Một chuyến hành trình hương gia đình không thể áp dụng theo cách của người lớn hay của nhóm tu sĩ. Trẻ em, người già và những người có sức khỏe yếu cần một nhịp độ phù hợp. Hãy hình dung hành trình này như một dòng sông: nó cần phải nhẹ nhàng nhẹ nhàng để mọi người có thể cùng bơi, thay vì bị cuốn đi bởi dòng nước xiết. Cha mẹ nên chọn trình bày phù hợp, với nhiều điểm nghỉ ngơi, và kết hợp các hoạt động sinh động như hát thánh ca, kể chuyện về các thánh, hay chơi trò chơi đơn giản để nuôi trẻ em ngẫu hứng.
Một ví dụ minh họa: Gia đình anh Hùng quyết định hành hương đến Đền thánh Đức Mẹ Bãi Dâu ở Vũng Tàu. Thay vì ép cả nhà đi bộ liên tục, anh Hùng sắp xếp để gia đình dừng chân ở một công viên nhỏ trên đường, nơi những con người được chơi đùa và nghe ông kể chuyện về cầu vồng. Họ dừng lại nghỉ yên, ăn nhẹ, và cùng đọc kinh Mân Côi. Khi đến các thánh thần, cả gia đình cảm thấy vui vẻ, không mệt mỏi và sẵn sàng cầu nguyện. Nhịp độ chậm rãi giúp chuyến hành hương trở thành một kỷ niệm đẹp, chứ không phải một cuộc chạy đua căng thẳng.
Cha mẹ cũng nên chuẩn bị các vật dụng thiết yếu: giày đi bộ thoải mái, nước uống, thức ăn nhẹ, ô che nắng mưa, và các vật dụng thiêng liêng như dây Mân Côi, Thánh Giá, hay sách cầu nguyện. Một ý tưởng sáng tạo là chuẩn bị một “sổ hành hương” cá nhân cho mỗi thành viên, nơi họ có thể chép suy nghĩ, dán hình ảnh, hoặc vẽ lại những điều ấn tượng. Ví dụ, bé Mai, 10 tuổi, đã vẽ hình Đức Mẹ La Vang trong cửa sổ hương thơm của mình, kèm theo dòng chữ: “Con cảm ơn Mẹ vì cả nhà được đi cùng nhau.” Cuốn sổ ấy trở thành một kỷ vật quý giá, nhắc nhở cả gia đình về hành trình đức tin của họ.
Hành hương không phải lúc nào cũng được chia sẻ. Căng thẳng hơn, mệt mỏi hơn, thậm chí là những xung đột nhỏ là điều không thể tránh khỏi. Một đứa trẻ có thể kêu ca vì đường xa, một người lớn có thể bội thu vì thời tiết xấu. Nhưng như Đức Giáo Hoàng Francis đã nói: “Trên hành trình đức tin, điều quan trọng không phải là không vấp ngã, mà là biết đứng dậy và tiếp tục bước đi” ( Christus Vivit , số 127). Những khó khăn đó, nếu được đón nhận bằng lòng, có thể trở thành cơ hội để gia đình gắn kết hơn.
Hãy nghĩ đến gia đình chị Lan, khi hành hương đến Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn. Trên đường đi, chiếc xe buýt bị hỏng, khiến cả nhà phải chờ hàng ngay dưới trời nắng. Các con nhỏ bắt đầu khai thác, và chị Lan cảm thấy căng thẳng. Nhưng thay vì nổi giận, chị mời cả nhà đọc kinh Mân Côi để cầu xin bình an. Trong lúc chờ đợi, anh trai kể chuyện vui, làm cả nhà cười vang. Khi cuối cùng cũng đến được nhà thờ, cả gia đình cảm thấy hành trình ấy ý nghĩa hơn bao giờ hết, vì họ đã cùng nhau vượt qua khó khăn. Những lúc giải quyết, như những viên đá nhỏ trên con đường, không chỉ trở về, mà là cơ hội để gia đình học cách yêu thương và hiển nhiên với nhau.
Hành hương gia đình cũng là dịp để mỗi người nhìn lại chính mình. Cha mẹ có thể cầu nguyện để trở thành những người hướng dẫn tốt hơn, con cái có thể học cách quan trọng gia đình, và ông bà có thể tìm thấy niềm vui khi thấy thế hệ trẻ lớn lên trong đức tin. Sau chuyến đi, gia đình nên dành thời gian để chia sẻ: Ai đã cầu nguyện điều gì? Ai nhớ khoảnh khắc khắc phục nào? Ai đã thay đổi điều gì trong lòng? Một gia đình ở Đà Nẵng, sau khi hành hương đến Trà Kiệu, đã tổ chức một buổi chia sẻ tối tại nhà. Người mẹ kể rằng cô cảm thấy gần gũi hơn với con cái, con trai lớn nói rằng cậu hiểu được giá trị của việc cầu nguyện cùng gia đình. Những chia sẻ ấy, như những cánh hoa rơi trong khu vườn tâm hồn, làm cho hành trình hành hương trở nên sống động và ý nghĩa hơn.
Có thể hành động hương không mang lại những điều chưa được phép hiển thị hiện tại hay cảm xúc giảm bớt ngay tức thì. Nhưng như Đức Hồng y Nguyễn Văn Thuận từng nói: “Chúa hành động âm thầm, nhưng chắc chắn.” Hành hương là một hạt giống được gieo vào lòng mỗi thành viên gia đình, âm thầm thầm mầm và sinh hoa trái theo thời gian. Nó giúp con trẻ lớn lên với nhận thức rằng đức tin là một quá trình chứ không chỉ là những giờ lễ khô khan. Nó giúp cha mẹ nhận ra rằng gia đình là một “Giáo hội tại gia,” nơi tình yêu của Chúa được sống động qua từng lời cầu nguyện, từng cử chỉ yêu thương. Và nó giúp cả gia đình hiểu rằng, dù cuộc sống có Húc đến đâu, Thiên Chúa luôn ở bên ngoài đường dẫn.
Hãy nghĩ đến hình ảnh một cây xanh trong vườn: nó không mọc lên trong một ngày, cần thời gian, nước và ánh sáng để lớn lên. Hành hương gia đình là “nước và ánh sáng” ấy, nuôi dưỡng cây đức tin của mỗi người. Một gia đình ở Huế, sau khi hành hương đến Lộ Đức, chia sẻ rằng họ không chỉ cảm thấy gần Chúa hơn mà còn gần nhau hơn. Ô con gái út, trước đây hay nói chuyện, bắt đầu giúp mẹ làm việc nhà sau chuyến đi, như thể hạt giống yêu thương đã ủ mỏng trong lòng cô bé.
Năm Thánh 2025 vẫn tiếp tục diễn thuyết và lời mời gọi hành hương vẫn vang lên. Đây là cơ hội để gia đình các bạn cùng nhau bước đi trong đức tin, để tìm thấy Chúa và tìm thấy nhau. Có thể chuyến hành hương đầu tiên của gia đình bạn sẽ không hoàn hảo – có thể mệt mỏi, có tranh cãi – nhưng như thân cây leo lên từ khe đá, quá trình ấy sẽ để lại huyền linh lâu dài. Hãy lên đường, mang theo chuỗi Mân Côi, mang theo cầu nguyện, và mang theo tình yêu dành cho nhau. Như Chúa Giê-su đã nói: “Thầy nói với anh em những điều đó để niềm vui của Thầy ở trong anh em, và niềm vui của anh em được nên bí” (Ga 15,11). Hành hương gia đình chính là con đường dẫn đến niềm vui tươi – niềm vui của Hiệp thông, của đức tin, và của tình yêu Thiên Chúa.
Lm. Anmai, CSsR
Nguồn: thanhlinh.net
