Một người vô gia cư trên đường phố Rôma. (ANSA)
Ngày 13 tháng 6, Đức Lêô công bố Thông điệp Thế giới Người nghèo lần thứ 9 sẽ được cử hành ngày chúa nhật 16 tháng 11-2025, ngài nhắc lại các nguyên nhân mang tính cấu trúc của đói nghèo và kêu gọi giáo dân có lòng bác ái: “Người nghèo không phải là đối tượng chăm sóc mục vụ của chúng ta nhưng là chủ thể sáng tạo thúc đẩy chúng ta luôn tìm ra những cách thức mới để sống Phúc Âm.”
vaticannews.va, Alexandra Sirgant, Vatican, 2025-06-16
Cảm nghiệm từ Thánh Vịnh và kinh nghiệm sống của những người phải chịu cảnh nghèo đói, Đức Lêô nhắc chúng ta người nghèo không phải là đối tượng của lòng bác ái, nhưng là nhân vật chính của hy vọng.
Trong thông điệp công bố ngày thứ sáu 13 tháng 6, ngày lễ Thánh Antôn Pađua, thánh bổn mạng người nghèo, Đức Lêô xin tín hữu kitô xem hy vọng kitô giáo như một phản ứng trước tình trạng bất ổn đang lan tràn trên thế giới.
Niềm hy vọng chắc chắn vào Chúa
Khẩu hiệu được chọn cho Ngày Thế giới Người nghèo lần này cũng là khẩu hiệu Đức Phanxicô đã chọn cho lần thứ 12 của Chiến dịch 24 Giờ cho Chúa: “Vì lạy Chúa, chính Ngài là Đấng con trông đợi, lạy Chúa, chính Ngài là Đấng con tin tưởng ngay từ độ thanh xuân, Chúa là niềm hy vọng của con” (Tv 71:5). Qua lời Thánh vịnh, chúng ta cảm nhận được niềm hy vọng Chúa ban cho chúng ta: “Ngài đã bắt con nếm mùi tân khổ, chính Ngài sẽ cho con được hoàn sinh và kéo ra khỏi vực sâu lòng đất” (Tv 71: 20), Đức Lêô giải thích: “Trong các thử thách của cuộc sống, hy vọng là xác tín tình yêu Chúa cho chúng ta qua Chúa Thánh Thần: Ngài là đồn lũy và là đá tảng của con, đó là lý do vì sao người nghèo là chứng nhân của niềm hy vọng mạnh mẽ và đáng tin cậy, chính xác vì họ tuyên xưng hy vọng trong những điều kiện sống bấp bênh, thiếu thốn, mong manh và bị loại trừ.” Họ không tin vào quyền lực và giàu có, hy vọng của họ ở nơi khác. Chúng ta cần phân biệt “hy vọng thoáng qua” và “hy vọng lâu dài”, hy vọng lâu dài xác tín Thiên Chúa là hy vọng đầu tiên và duy nhất. Với mong muốn có Chúa là bạn đồng hành, sự giàu có được nhìn nhận đúng đắn hơn khi chúng ta biết kho báu đích thực chúng ta cần là kho báu nào.
Cái nghèo lớn nhất là cái nghèo không biết Chúa
Đức Lêô nhắc đến Tông huấn Niềm vui Tin mừng Evangelii Gaudium của Đức Phanxicô, ngài viết: “Sự phân biệt đối xử tệ nhất người nghèo phải chịu là thiếu quan tâm về mặt tinh thần. Người nghèo nhất và bị thiệt thòi nhất cần đến Thiên Chúa, chúng ta không thể không cho họ tình bạn, lời chúc phúc, Lời Chúa, các bí tích và đề xuất con đường phát triển và trưởng thành trong đức tin.”
Đức Lêô nhắc lại: “Mọi của cải trên trái đất này, thực tại vật chất, thú vui của thế gian, phúc lợi kinh tế, dù quan trọng, nhưng không đủ để tâm hồn chúng ta được hạnh phúc. Sự giàu có thường lừa dối và dẫn đến những tình huống nghèo đói thảm khốc, bắt đầu từ suy nghĩ chúng ta không cần Chúa, chúng ta sống độc lập với Ngài.” Để minh họa cho ý tưởng này, Đức Lêô trích lời Thánh Augustinô: “Xin anh chị em đặt trọn hy vọng vào Chúa: hãy cảm nhận anh chị em cần Ngài để được Ngài hoàn tựu. Nếu không có Ngài, mọi thứ anh chị em có sẽ làm anh chị em trống rỗng hơn mà thôi” (Tv 85, 3).
Niềm hy vọng như mỏ neo của ổn định và an ninh
Niềm hy vọng của của người tín hữu kitô là Lời Chúa vì Lời Chúa không phụ thuộc vào sức mạnh của con người, nhưng vào lời hứa của Thiên Chúa, Đấng luôn trung tín. Từ lâu niềm hy vọng này là mỏ neo, theo hình ảnh của Thiên Chúa, mang lại ổn định và an toàn, hướng tâm hồn vào lời hứa của Chúa Giêsu, Đấng đã cứu chúng ta bằng cái chết và sự phục sinh của Ngài. Ngài sẽ lại đến giữa chúng ta.
Cần đức ái
Niềm hy vọng là một trong ba nhân đức đối thần, bên cạnh đức tin và đức ái. Đức Lêô nhấn mạnh: “Và chính lòng bác ái là điều chúng ta cần ngày hôm nay, ngay lúc này. Đó không phải là lời hứa, nhưng là thực tế chúng ta hướng tới với niềm vui và trách nhiệm: đó là cam kết và hướng dẫn chúng ta đưa ra quyết định hướng đến lợi ích chung. Vì bất cứ ai thiếu lòng bác ái, họ không chỉ thiếu đức tin và hy vọng nhưng họ còn lấy hy vọng của người anh em.” Đức Lêô xin chúng ta làm chứng cho đức ái kitô giáo như rất nhiều thánh đã làm qua các thời đại, họ đã đối diện và loại bỏ các nguyên nhân có cấu trúc của nghèo đói. Họ đã xây trường học, bệnh viện, cơ quan để hỗ trợ những người yếu thế và thiệt thòi nhất, Đức Lêô lên án chiến tranh và bất bình đẳng đã ngăn cản việc thành lập các tổ chức này, ngài kêu gọi chúng ta không nên chìm vào thờ ơ. Người nghèo là các anh chị em chúng ta yêu quý nhất, vì mỗi người nghèo, qua sự tồn tại của họ, là lời nói và khôn ngoan họ mang theo, mời gọi chúng ta chạm đến chân lý của Phúc Âm: “Đó là lý do vì sao Ngày Thế giới Người nghèo nhắc chúng ta, người nghèo là trọng tâm của mọi công tác mục vụ. Không chỉ trong khía cạnh từ thiện, mà còn trong những gì Giáo hội cử hành và công bố. Thiên Chúa làm chúng ta trở nên giàu có qua tiếng nói, câu chuyện và khuôn mặt của họ.”
Ngày Thế giới Người nghèo trong Năm Thánh
Theo Đức Lêô, việc cử hành Ngày Thế giới Người nghèo ngày 16 tháng 11, sự kiện áp chót của Năm Thánh không phải là một ngẫu nhiên: “Khi Cửa Thánh đóng lại, chúng ta phải canh giữ và truyền lại các ơn thiêng liêng đã được đổ vào tay chúng ta trong suốt năm cầu nguyện, hoán cải và làm chứng. Người nghèo không phải là đối tượng chăm sóc mục vụ của chúng ta, nhưng là những chủ thể sáng tạo thúc đẩy chúng ta luôn tìm các cách thức mới để sống Phúc Âm ngày nay.”
Trước làn sóng nghèo đói mới, Đức Lêô cảnh báo chúng ta về thói quen và thái độ cam chịu. Ngài nhấn mạnh, trước khi trở thành vấn đề công lý, cam kết với người nghèo là vấn đề bác ái. Khi chúc mừng cam kết hàng ngày của số đông giáo dân đã vượt qua tai họa này, ngài kêu gọi: “Năm Thánh khuyến khích phát triển các chính sách chống lại các hình thức nghèo đói cũ và mới, phát triển các sáng kiến mới để hỗ trợ và giúp đỡ những người nghèo nhất trong số những người nghèo. Công việc, giáo dục, nhà ở, sức khỏe là những điều kiện đảm bảo an toàn, không bao giờ có thể có được bằng vũ khí.”
Marta An Nguyễn dịch
Nguồn: phanxico.vn
