Sau khi ca ngợi lòng mộ đạo bình dân trong Thông điệp Người đã yêu thương chúng ta, Dilexit nos, Đức Phanxicô sẽ đi đảo Corse để dự hội nghị về chủ đề này. Linh mục Maximilien de la Martinière giải thích vì sao lòng mộ đạo bình dân vẫn không bao giờ biến mất dù những gì giáo dân đã nghĩ sau Công đồng Vatican II.
la-croix.com, Linh mục Maximilien de la Martinière, 2024-11-03
Rước kiệu ở Giáo phận Fréjus-Toulon tháng 5 năm 2023
Sau Công đồng Vatican II, người ta bắt đầu nghĩ lòng mộ đạo bình dân sẽ tự biến mất… có nghĩa là phải dọn dẹp mọi thứ lại một chút! Lý do chính đáng: bây giờ phụng vụ sẽ bằng ngôn ngữ địa phương, giáo dân sẽ tham dự nhiều hơn, sẽ đọc Kinh Thánh nhiều hơn, giáo dân sẽ không cần những nghi thức phụng vụ để nghĩ rằng mình ở gần Chúa. Nhưng sự việc đã không lường trước được hai điều và quên mất điều thứ ba.
Trước hết, Công đồng không lường trước được sự mất kết nối nhanh chóng và triệt để giữa Giáo hội công giáo và văn hóa hậu hiện đại mà chúng ta đang chứng kiến. Ngày nay kitô giáo không còn là nền tảng của nền văn hóa nữa. Tuy nhiên, khi văn hóa không còn gắn bó chặt chẽ với một tôn giáo (bất kể nó có thể là gì), mọi người đều thấy mình bị đưa trở lại với chính mình, được mời gọi để xây dựng vũ trụ cho ý nghĩa riêng của mình, chọn lựa những gì mình cần trong thế giới tôn giáo rộng lớn đương đại.
Cần ý nghĩa và tôn giáo
Vì khi tôn giáo bị xóa mờ, lòng mộ đạo sẽ mở rộng vì nhu cầu về ý nghĩa không biến mất với tôn giáo. Trong số tất cả những gì thế giới đương đại mang lại cho người đi tìm ý nghĩa, có di sản của lòng mộ đạo bình dân: thiết thực, cụ thể, dễ áp dụng và có di sản chung… lòng mộ đạo hóa ra lại dễ đến gần với những người không còn liên hệ gì với kitô giáo ngoài phụng vụ hay Thánh Kinh.
Chính những vật dụng: ảnh tượng, hương trầm, nước thánh, nến, tràng hạt đã kết nối chúng ta với thực tại của cuộc sống; những nghi thức ban phép lành, hành hương, đi kiệu, tuần cửu nhật nói lên đức tin của chúng ta vào Chúa; nhà thờ là nơi chúng ta cảm thấy an toàn, chúng ta đến nhà thờ với Đức Mẹ, với các thánh, với thiên thần, các ngài giúp chúng ta không cảm thấy cô đơn…
Kế đó trọng tâm Giáo hội đi từ Bắc bán cầu xuống Nam bán cầu, về những nước mà lòng mộ đạo bình dân rất tích cực vì đức tin của họ chưa bao giờ bị nghi ngờ bởi một chủ nghĩa duy lý quái dị, một chủ nghĩa thế tục không được hiểu rõ. Vì vậy với nước Brazil, tôi được biết sau khi phục vụ ở đây mấy năm, đất nước có lòng mộ đạo bình dân được thể hiện công khai. Và do quá trình toàn cầu hóa, giáo dân của các quốc gia này hòa nhập vào giáo xứ chúng ta, họ mang theo lòng đạo đức không bị mặc cảm của họ!
Lòng mộ đạo bình dân, nơi của thần học
Cuối cùng, lòng mộ đạo bình dân không phải là mê tín, không phải là thứ phẩm của đạo công giáo. Không, Đức Phanxicô đã nói trong tông huấn tông huấn Niềm vui Tin mừng Evangelii Gaudium, lòng mộ đạo bình dân là “nơi thần học”, là phương tiện Thiên Chúa dùng để mạc khải. Khi chiêm ngắm đức tin của người nghèo, người bé mọn, khi chiêm ngắm lòng đạo đức của dân Chúa và sự khôn ngoan bình dân, tôi thấy một điều gì đó về Thiên Chúa mà cho đến nay tôi vẫn chưa hiểu được!
Đó là điều Đức Phanxicô giải thích trong Tông huấn Niềm vui Tin mừng Evangelii Gaudium (EG 125): “Tôi nghĩ đến đức tin vững chắc của những bà mẹ ở bên giường đứa con bị bệnh của mình, của những giáo dân chuyên tâm lần hạt Mân Côi dù họ không biết cách giải thích Kinh Tin Kính; hay tất cả hy vọng qua ngọn nến chúng ta thắp trong căn nhà khiêm tốn để cầu xin Đức Mẹ giúp đỡ, hoặc yêu thương nhìn Chúa Giêsu trên thập giá. Ai yêu mến dân thánh và trung thành với Chúa không thể xem đây là cuộc tìm kiếm thiên tính một cách tự nhiên. Đó là biểu hiện của đời sống thần học được Chúa Thánh Thần nuôi dưỡng, Đấng đổ tràn ơn Chúa Thánh Thần vào tâm hồn chúng ta (Rm 5:5).”
Tôn kính Thánh Tâm Chúa
Sau Công đồng Vatican II, chúng ta bắt đầu nghĩ lòng mộ đạo bình dân sẽ tự biến mất, nhưng không phải vậy, lòng mộ đạo bình dân vẫn còn sống động, đem đến cơ hội tốt đẹp cho việc tân phúc âm hóa, Đức Phanxicô viết trong tông huấn Niềm vui Tin mừng Evangelii Gaudium: “Những cách biểu lộ lòng mộ đạo bình dân có nhiều điều để dạy chúng ta, và cho những ai hiểu lòng mộ đạo này, đó là điểm thần học chúng ta phải chú ý, đặc biệt khi chúng ta nghĩ về việc tân phúc âm hóa.”
Thêm nữa bây giờ lòng mộ đạo này được Đức Phanxico viết trong Thông điệp Người đã yêu thương chúng ta, ngài xin đừng ai chế nhạo những biểu hiện của lòng nhiệt thành tin tưởng của dân thánh trung thành của Chúa, những người, với lòng đạo đức bình dân đã tìm cách an ủi Chúa Kitô. Ai đã tin điều đó?
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Nguồn: phanxico.vn
