Những ngày cuối năm luôn mang theo một không khí đặc biệt, như một dòng sông chậm rãi trôi về cửa biển, cuốn theo bao kỷ niệm, hy vọng và cả những nuối tiếc. Gió heo may se lạnh len lỏi qua khe cửa, lá vàng rơi rải rác trên con phố quen thuộc, và con người ta bắt đầu tất bật với những con số. Ai nấy đều ngồi lại, mở sổ sách, tính toán lời lỗ của một năm qua đi. Doanh thu tăng bao nhiêu phần trăm? Chi phí có vượt quá dự tính? Tài khoản ngân hàng còn dư dả hay đã cạn kiệt? Những câu hỏi ấy vang vọng trong tâm trí, như một nghi thức không thể thiếu để khép lại chu kỳ 365 ngày. Thế nhưng, giữa bộn bề của vật chất, có mấy ai dừng lại để tính sổ phần hồn – phần thiêng liêng nhất, quý giá nhất của cuộc đời mình?
Tôi thường nghĩ, cuộc sống con người giống như một cuốn sổ tay khổng lồ, nơi mà mỗi ngày là một trang giấy trắng. Chúng ta viết lên đó bằng hành động, lời nói và suy nghĩ. Cuối năm, khi giở lại những trang sổ ấy, phần lớn thời gian chúng ta chỉ quan tâm đến những con số màu đỏ hay màu xanh – biểu tượng của sự thành bại về mặt tài chính. Nhưng phần hồn thì sao? Phần hồn là gì nếu không phải là đời sống đức tin, là mối liên hệ sâu sắc với Đấng Tạo Hóa, với tha nhân và với chính bản thân mình? Ít ai nhận ra rằng, trong guồng quay hối hả của cuộc sống, đức tin có thể bị đẩy lùi vào góc khuất, trở nên mờ nhạt như một ngọn đèn dầu sắp tắt. Chúng ta bận rộn kiếm tiền, theo đuổi danh vọng, nhưng quên mất rằng, “Lời lãi cả thế gian mà mất linh hồn thì nào có ích gì?” – lời nhắc nhở từ Kinh Thánh vẫn còn đó, vang vọng như một lời cảnh tỉnh muôn đời.
Hãy tưởng tượng, vào một buổi chiều cuối năm, khi mặt trời lặn dần sau những tòa nhà cao tầng, bạn ngồi một mình bên cửa sổ, cầm trên tay không phải cuốn sổ kế toán, mà là cuốn nhật ký tâm hồn. Bạn bắt đầu giở từng trang: Tháng Một, bạn đã hứa với Chúa sẽ dành thời gian cầu nguyện mỗi sáng, nhưng rồi công việc cuốn phăng đi, và những buổi sáng ấy chỉ còn là những giấc ngủ vội vã. Tháng Hai, bạn chứng kiến một người bạn gặp khó khăn, và bạn đã giúp đỡ họ bằng cả tấm lòng, hay chỉ lướt qua với một lời an ủi sáo rỗng? Đức tin không phải là những lời tuyên xưng suông, mà là hành động sống động, là tình yêu thương lan tỏa đến những người xung quanh. Nếu năm nay, bạn đã biết tha thứ cho một ai đó từng làm tổn thương mình, thì đó chính là một khoản “lãi” lớn lao cho phần hồn. Ngược lại, nếu oán hận vẫn còn âm ỉ, thì phần lỗ ấy đang bào mòn linh hồn bạn từng ngày.
Tiếp tục giở sổ, bạn dừng lại ở những tháng giữa năm – thời điểm mà cuộc sống dường như đạt đến đỉnh điểm của sự bận rộn. Công việc chồng chất, gia đình cần chăm sóc, và những cám dỗ của thế gian len lỏi khắp nơi. Bạn có còn nhớ những buổi tham dự Thánh Lễ, những giờ phút đọc Kinh Thánh, hay chúng đã bị thay thế bởi những buổi tiệc tùng, những giờ lướt mạng xã hội vô bổ? Đức tin giống như một cây xanh, cần được tưới tắm bằng lời Chúa và cầu nguyện hàng ngày. Nếu năm qua, cây đức tin của bạn đã mọc thêm những cành lá mới – qua việc học hỏi thêm về giáo lý, tham gia các hoạt động cộng đồng tôn giáo, hay đơn giản là dành thời gian lắng nghe tiếng Chúa trong im lặng – thì xin chúc mừng, bạn đã “lãi” lớn. Nhưng nếu nó chỉ còn là một thân cây khô cằn, lá úa vàng vì thiếu dinh dưỡng, thì đây chính là lúc cần nhìn nhận và sửa chữa. Đừng chờ đến năm mới để hứa hẹn, hãy bắt đầu ngay từ những ngày cuối năm này.
Tôi nhớ đến câu chuyện của một người bạn cũ. Anh ấy là một doanh nhân thành đạt, cuối năm nào cũng tổ chức tiệc tùng linh đình để ăn mừng lợi nhuận khổng lồ. Nhưng một năm nọ, sau khi tính toán xong sổ sách tài chính, anh ngồi một mình trong căn phòng rộng lớn và chợt nhận ra sự trống rỗng. “Tôi giàu có về tiền bạc, nhưng nghèo nàn về đức tin,” anh tâm sự. Từ đó, anh bắt đầu thói quen tính sổ phần hồn: Mỗi cuối năm, anh dành một ngày riêng để suy tư, cầu nguyện và viết ra những gì mình đã làm để nuôi dưỡng linh hồn. Anh kể rằng, năm đầu tiên, sổ sách ấy toàn là “lỗ” – những lần thờ ơ với gia đình, những quyết định ích kỷ trong kinh doanh, những khoảnh khắc quên mất Chúa giữa bộn bề. Nhưng dần dần, qua từng năm, anh thấy đức tin mình lớn lên: Anh tham gia các chương trình từ thiện, dành thời gian cho con cái học giáo lý, và tìm thấy niềm vui thực sự không phải từ tiền bạc, mà từ sự bình an nội tâm.
Vậy thì, phần hồn của bạn trong năm qua đã lớn lên như thế nào? Hãy tự hỏi: Bạn có gần gũi hơn với Chúa không? Những thử thách gặp phải – bệnh tật, thất bại, mất mát – có giúp bạn kiên vững hơn trong đức tin, hay chúng khiến bạn nghi ngờ và xa rời? Đức tin không phải là một món hàng cố định, mà là một hành trình liên tục phát triển. Giống như một đứa trẻ lớn lên qua từng ngày, đức tin cần được nuôi dưỡng bằng hy vọng, kiên nhẫn và yêu thương. Nếu năm nay, bạn đã vượt qua một cơn bão tố cuộc đời mà vẫn giữ vững niềm tin, thì đó là khoản lãi quý giá nhất. Còn nếu bạn cảm thấy đức tin mình đang nhỏ bé, yếu ớt, thì đừng nản lòng. Cuối năm chính là cơ hội để “đầu tư” lại: Đọc một cuốn sách về đời sống tâm linh, tham gia một khóa tĩnh tâm, hoặc đơn giản là quỳ gối cầu nguyện, xin Chúa tha thứ và ban ơn.
Những ngày cuối năm không chỉ là lúc để tính toán lời lỗ vật chất, mà còn là dịp để nhìn sâu vào phần hồn mình. Trong thế giới ngày nay, nơi mà mọi thứ đều được đo lường bằng con số, chúng ta dễ dàng quên mất rằng giá trị thực sự của cuộc đời nằm ở những gì vô hình. Đức tin không phải là một khoản đầu tư mang lại lợi nhuận ngay lập tức, nhưng nó là nền tảng cho mọi sự bền vững. Khi tính sổ phần hồn, bạn có thể thấy mình “lỗ” nặng – những lần sa ngã, những khoảnh khắc yếu lòng – nhưng chính sự nhận ra ấy là bước đầu tiên để “lãi” lớn trong năm mới. Hãy nhớ, Chúa luôn chờ đợi chúng ta quay về, với vòng tay rộng mở và tình yêu vô bờ.
Khi đồng hồ điểm những giây phút cuối cùng của năm cũ, hãy dành một khoảnh khắc im lặng để tính sổ phần hồn.
Không cần sổ sách phức tạp, chỉ cần một trái tim chân thành. Bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy rằng, dù năm qua có bao nhiêu biến cố, đức tin vẫn là ngọn hải đăng dẫn lối. Và từ đó, bước vào năm mới với một linh hồn được tái tạo, mạnh mẽ hơn, sáng ngời hơn. Cuộc đời ngắn ngủi, đừng để phần hồn bị bỏ quên giữa những con số vô hồn. Hãy tính sổ ngay hôm nay, để mai sau, khi nhìn lại, bạn có thể mỉm cười vì đã sống một năm trọn vẹn – không chỉ về vật chất, mà còn về tinh thần và đức tin.
Lm. Anmai, CSsR
